Νέα

Σεξουαλικός εθισμός

Αναστάσιος Δ. Καλαντζής, Χειρουργός Ουρολόγος - Ανδρολόγος

 

Ο όρος “εθισμός” στο ελληνικό ετυμολογικό λεξικό δίνεται ως η απόκτηση μιας συνήθειας, ή μια καταναγκαστική συνήθεια που επηρεάζει τη συμπεριφορά και τον ψυχισμό και είναι δύσκολο να διακοπεί. Εθισμός είναι συνώνυμο της εξάρτησης, όπου εξάρτηση σημαίνει παθολογική κατάσταση του εγκεφάλου που οδηγεί τον άνθρωπο σε μία διαρκή και απελπισμένη αναζήτηση του αισθήματος ηδονής.

 

Όπως γνωρίζουμε, οι εξαρτήσεις είναι σωματικές και ψυχικές και αυτό κάνει ακόμα πιο δύσκολη την απεξάρτηση.

 

Ως σεξουαλικός εθισμός (sexual addiction) ορίζεται η καταναγκαστική συμπεριφορά του ατόμου να αναζητεί συνεχώς σεξουαλικές εμπειρίες, ενώ εμφανίζει έντονη δυσφορία, δηλαδή συμπτώματα στέρησης, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα ικανοποίησης των παρορμήσεων του. Είναι μια καταναγκαστική συμπεριφορά που κυριαρχεί πλήρως στην ζωή του εξαρτημένου ατόμου και το σεξ γίνεται η οργανωτική αρχή της ζωής του.

 

Από τους πρώτους ειδικούς που μίλησαν για το σεξουαλικό εθισμό ήταν ο Αμερικανός Patrick Carnes, όταν, το 1983, εξέδωσε το βιβλίο του “Out of the Shadows: Understanding Sexual Addiction». Έκτοτε, χιλιάδες άνθρωποι έχουν βοηθηθεί να αναγνωρίσουν την καταστροφικότητα του εθισμού αυτού, να απεξαρτηθούν, να θεραπευτούν, να αποκτήσουν υγιείς σχέσεις και πληρότητα στη ζωή τους.

 

Ο σεξουαλικός εθισμός, ή σεξουαλική εξάρτηση, δεν τυγχάνει κοινής αποδοχής. Δεν αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως πάθηση ή σύνδρομο, και οι ειδικοί διχάζονται για το εάν πρόκειται για άλλη μια μορφή εθισμού, αν εντάσσεται σε γενικότερη ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ως σεξουαλική καταναγκαστική συμπεριφορά) ή αν ανήκει στις σεξουαλικές διαταραχές μη προσδιορισμένες αλλιώς. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να αναφερθεί πως μπορεί να ανήκει στο ευρύτερο πλαίσιο της συμπτωματολογίας μιας άλλης πάθησης, όπως μανιοκατάθλιψη - διπολική διαταραχή, ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας ή να αποτελεί μια άμυνα στο υπερβολικό άγχος και η ηδονή να λειτουργεί ως υποκατάστατο αγχολυτικού.

 

Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς που να ορίζει τον σεξουαλικό εθισμό. Η πιο υγιής μορφή της ανθρώπινης σεξουαλικότητας μπορεί να μετατραπεί σε ανεξέλεγκτη και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Στις συμπεριφορές αυτές περιλαμβάνεται ο ψυχαναγκαστικός αυνανισμός, οι ψυχαναγκαστικές ετεροφυλικές και ομοφυλοφιλικές σχέσεις, η νυμφομανία, η πορνογραφία, η πορνεία, η επιδειξιομανία, η ηδονοβλεψία, το σεξ υψηλού κινδύνου, το αποκλίνων σεξ (πχ. σαδομαζοχισμός), τα ροζ τηλέφωνα, το σεξ στο διαδίκτυο και μπορεί να φτάσει σε πολύ ακραίες και κατακριτέες καταστάσεις που διώκονται ποινικά, όπως η κακοποίηση παιδιών, η αιμομιξία, ο βιασμός και γενικότερα κάθε άλλη μορφή βίας.

 

Η κατάσταση αυτή έχει αποτελέσματα σε βάθος χρόνου και, όσο η επιθυμία για σεξ γίνεται ανεξέλεγκτη, το εξαρτημένο άτομο αρχίζει να έχει προβλήματα και να έρχεται σε ρήξη με το οικογενειακό ή επαγγελματικό του περιβάλλον και να μην γίνεται αποδεκτό από το φιλικό και άμεσο κοινωνικό περίγυρό του. Έχει μπλέξει σε ένα φαύλο κύκλο χωρίς να μπορεί να βρει διέξοδο: η σεξουαλική ορμή και επιθυμία γίνεται ακόμα πιο μεγάλη και ασυγκράτητη οδηγώντας τον σε μη αποδεκτές συμπεριφορές, παύει να είναι αρεστός και αποδεκτός και απομονώνεται, νοιώθει ενοχές, τύψεις και ντροπή για τον πόνο που προκάλεσε στο στενό και οικείο περιβάλλον του και ξεκινάει πάλι η όλη διαδικασία από την αρχή.

 

Τι είναι όμως αυτό που οδηγεί ένα άτομο ώστε να εθιστεί στο σεξ?

 

Όπως και στις άλλες εξαρτήσεις (αλκοόλ, ναρκωτικά, κάπνισμα, τζόγος κλπ), το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει την παρόρμησή του, που θα του χαρίσει μία στιγμιαία φυγή και ευχαρίστηση. Η εμμονή με το σεξ γίνεται ένα είδος διαφυγής από τα προβλήματα της καθημερινότητας, από συναισθήματα όπως χαμηλή αυτοπεποίθηση ή αυτοεκτίμηση και συναίσθημα αναξιότητας, και ένας τρόπος αποφυγής του πόνου της μοναξιάς και του συναισθηματικού κενού που νοιώθει και βιώνει το εξαρτημένο άτομο. Επίσης, ένα μεγάλο ποσοστό σεξουαλικά εθισμένων ατόμων έχουν κακοποιηθεί στην παιδική τους ηλικία. Γενικότερα, σε κάθε εξάρτηση κρύβεται μια ιδιάζουσα ισορροπία μεταξύ του ακόλουθου τριπτύχου: της σκέψης, του σώματος και του συναισθήματος.

 

Στις άλλες εξαρτήσεις η λύση θα ήταν «κόψτε το»! Στην Σεξουαλική εξάρτηση, όμως, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, γιατί η σεξουαλική δραστηριότητα είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης βιολογίας και φύσης και κανένας δεν πρέπει να απέχει.

 

Είτε αναφερόμαστε σε σύμπτωμα, σε πάθηση ή σε εθισμό, το εξαρτημένο άτομο χρήζει άμεσης βοήθειας και θεραπείας από ειδικό.

 

 

Βιβλιογραφία

1. Βικτορία Πρεκατέ, Ψυχολόγος-Συγγραφέας – «Σεξουαλικός Εθισμός: η Αόρατη Φυλακή», 18/05/2009, www.iatronet.gr

2. Ε. Ελευθερίου, Ψυχοθεραπεύτρια-Κλινική Θεραπεύτρια Σεξουαλικών Διαταραχών – «Σεξουαλικός Εθισμός: Εξάρτηση ή Ψυχαναγκασμός;», www.emas.gr

3. Εύη Σύρου, Γνωσιακή Ψυχολόγος-Συνθετική Αυτογνωσία – «Σεξουαλική Εξάρτηση», www.evysyrou.gr

4. «Εθισμοί - Από τα πιο Σοβαρά Προβλήματα της Ανθρωπότητας», 15/06/2010, http://billieplace.wordpress.com