Νέα

Αυνανισμός: Έννοια Παρεξηγημένη και Κακοποιημένη

Αναστάσιος Δ. Καλαντζής, Χειρουργός Ουρολόγος - Ανδρολόγος

 

Με τον όρο αυνανισμός, αναφερόμαστε στην διέγερση των ιδίων γεννητικών οργάνων με στόχο την πρόκληση οργασμού και αυτοϊκανοποίησης της γενετήσιας ορμής και ηδονής χωρίς να υπάρξει σεξουαλική επαφή με άλλο πρόσωπο.

 

Εκτός από τους ανθρώπους, ο αυνανισμός συναντάται και σε μεγάλο αριθμό ειδών του ζωικού βασιλείου.

 

Η λέξη προέρχεται από το όνομα του βιβλικού προσώπου Αυνάν, απογόνου του Ιακώβ. Ο Αυνάν δεν αυτοϊκανοποιούνταν ακριβώς αλλά - παραβαίνοντας την υποχρέωση που είχε αναλάβει συνάπτοντας ανδραδελφικό γάμο (ένα είδος γάμου στον οποίο ο αδερφός του θανόντος άνδρα υποχρεούται να νυμφευτεί τη χήρα του αδερφού του, και αντίστοιχα η χήρα υποχρεούται να παντρευτεί τον αδερφό του θανούντος συζύγου της) - είχε διακεκομμένη συνουσία (coitus interruptus: "τραβιόταν" πριν την εκσπερμάτωση, η αρχαιότερη μέθοδος αντισύλληψης) με τη γυναίκα του και χήρα του αδελφού του Ηρ. Ο Αυνάν δεν επιθυμούσε να αποκτήσει απόγονο που θα συνέχιζε την οικογενειακή γραμμή του νεκρού αδελφού του, αλλά απέβλεπε στην απόκτηση της κληρονομιάς των πρωτοτοκίων του.

 

Αναφορές για ανδρικό αυνανισμό συναντάμε από προϊστορικές αναφορές λαξευμένες σε πέτρες σε διάφορα μέρη του κόσμου. Μία αναπαράσταση από άργιλο της 4ης χιλιετίας π.Χ. που βρέθηκε σε χώρο αρχαίου ναού στη Μάλτα παρουσιάζει μία γυναίκα αυνανιζόμενη. Βέβαια, στους άνδρες ο αυνανισμός ήταν πιο συχνός. Ο ανδρικός αυνανισμός στη αρχαία Αίγυπτο είχε σπουδαία θέση, ειδικά όταν γινόταν από κάποιο Θεό όπου και θεωρείτο δημιουργική, μαγική, θεϊκή πράξη. Πίστευαν δε ότι ο θεός Ατούμ δημιούργησε το σύμπαν αυνανιζόμενος μέχρι την εκσπερμάτωση, και οι διακυμάνσεις του Νείλου αποδίδονταν στη συχνότητα των εκσπερματώσεων του.

 

Οι αρχαίοι έλληνες ήταν πιο διαλλακτικοί όσον αφορά τον αυνανισμό, θεωρώντας τον σαν ένα φυσιολογικό και υγιεινό υποκατάστατο για άλλες μορφές σεξουαλικής ηδονής. Ασχολούνταν με τον γυναικείο αυνανισμό σε κάθε μορφή τέχνης τους. Γι’ αυτούς ο αυνανισμός ήταν μια βαλβίδα ασφαλείας έναντι της σεξουαλικής απραξίας και ανυπαρξίας. Μία ηθική θεώρηση του αυνανισμού έγινε από τον Έλληνα φιλόσοφο Διογένη τον Κυνικό. Ο Διογένης απέδιδε την επινόηση του αυνανισμού στον θεό Ερμή, ο οποίος και λυπήθηκε τον γιο του Πάνα που κυνηγούσε την Ηχώ αλλά φάνηκε ανίκανος να την σαγηνεύσει, και έτσι του έμαθε το τέχνασμα του αυνανισμού για να ανακουφίζεται. Ο Παν με την σειρά του δίδαξε αυτήν την πρακτική στους νεαρούς βοσκούς οι οποίοι την διέδωσαν.

 

Σύμφωνα με τον Δίωνα Χρυσόστομο, ο ίδιος ο Διογένης συχνά αυνανιζόταν δημοσίως μπροστά στο πλήθος που μαζευόταν γύρω από το πιθάρι του. Ο Διογένης επιχειρηματολογούσε πώς, αφού δεν είναι ανήθικο να τρως και να πίνεις, πράξεις που κάνεις με το χέρι σου, δεν είναι ανήθικο ούτε και να αυνανίζεσαι. Όταν κάποτε τον ρώτησαν εάν ντρέπεται, αυτός απάντησε «μακάρι να μπορούσα να ανακουφίσω και την πείνα μου, τρίβοντας την κοιλιά μου».

 

Η επίσημη ονομασία του όρου στην Ορθόδοξη Εκκλησία είναι «η κατά μόνας αμαρτία». Σύμφωνα με το Εκκλησιαστικό Δίκαιο της Ορθόδοξης εκκλησίας, αν ένας κληρικός προκαλέσει την έκκριση του σπέρματός του μέσω αυνανισμού, τιμωρείται με αργία από τα καθήκοντά του για ένα έτος, ενώ αν την ασκεί κατ' εξακολούθηση τότε καθαιρείται. Αν ο αυνανιζόμενος είναι λαϊκός ή μοναχός, τότε τιμωρείται με απλό αφορισμό σαράντα ημερών, τις οποίες θα πρέπει να περάσει με ξηροφαγία (αποφυγή κατανάλωσης κρέατος, γαλακτοκομικών και αυγών, και κατανάλωση μόνο ξηρών γευμάτων, όπως ψωμί, λαχανικά και φρούτα) και εκατό γονυκλισίες ημερησίως. Κατά τον π. Φιλόθεο Φάρο, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Παράδοση και την Ορθόδοξη Πατερική διδασκαλία, σημασία δεν έχει η πράξη όσο το κίνητρο. Η πράξη είναι αμαρτία εφόσον το κίνητρο είναι η ικανοποίηση του εγωισμού.

 

Σύμφωνα με τον καθηγητή Ιστορίας Thomas W. Laqueur του Πανεπιστημίου του Berkeley στην Καλιφόρνια, ο χαρακτηρισμός του αυνανισμού ως «κακό» ή φαυλότητα υπήρξε δημιούργημα του Διαφωτισμού και όχι της παραδοσιακής θρησκευτικής ηθικής. Ο αυνανισμός δεν ανησύχησε τους συντηρητικούς, οι οποίοι τον θεωρούσαν για αιώνες ένα από τα πολλά σαρκικά αμαρτήματα. Αντίθετα, εκείνοι που πρώτοι ανησύχησαν για τον αυνανισμό και τον δαιμονοποίησαν, κατ’ αρχήν ηθικώς και κατόπιν ιατρικώς, ήταν οι προοδευτικοί διαφωτιστές, οι οποίοι αντιμετώπιζαν μεν θετικά τη σεξουαλική απόλαυση, όμως προσπαθούσαν να δημιουργήσουν µια ηθική φιλοσοφία µε επίκεντρο το αυτεξούσιο στο οποίο, κατά την αντίληψή τους, ο αυνανισμός αντιτίθετο.

 

Μέχρι το 1920 κυκλοφορούσαν στο εμπόριο ζώνες ασφαλείας και για άντρες και για γυναίκες οι οποίες παρεμπόδιζαν τον αυνανισμό, ενώ χρησιμοποιούνταν και η κλειτοριδεκτομή (χειρουργική επέμβαση γυναικείας περιτομής) για την αντιμετώπιση του γυναικείου αυνανισμού. Από την άλλη πλευρά, κατά το 19ο αι. ο αυνανισμός χρησιμοποιήθηκε από ψυχαναλυτές για τη «θεραπεία» της υστερίας στις γυναίκες.

 

Ο αυνανισμός θεωρείτο επιβλαβής για τη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου, και φημολογείτο ότι μπορεί να οδηγήσει σε κώφωση και τύφλωση, να προκαλέσει κύφωση, και επικρατούσε επίσης η αντίληψη ότι, κατά τον αυνανισμό, αφαιρείται ουσία από το μυελό των οστών. Αυτές οι αντιλήψεις θεωρούνται άτοπες και απόλυτα αναληθείς από τους επιστήμονες και πλέον ο αυνανισμός δεν συνδέεται με κανενός είδους παρενέργειες, σωματικές ή ψυχικές, εκτός βέβαια από τις περιπτώσεις όπου η πράξη γίνεται με υπερβολική συχνότητα και υποκαθιστά τη φυσιολογική σεξουαλική ζωή του ενήλικου ατόμου.

 

Δεν υπάρχει ιατρικά αποδεκτό κριτήριο το οποίο να καθορίζει τα όρια του "φυσιολογικού" αυνανισμού.

 

Αποτελεί σεξουαλική πράξη τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, και εκδηλώνεται συνήθως για πρώτη φορά κατά την διάρκεια της εφηβείας, περίπου στο δέκατο με δωδέκατο έτος. Είναι ταμπού για τους περισσότερους ανθρώπους, ενώ κατά την εφηβεία μπορεί να αποτελέσει “πηγή ενοχών”. Συναισθήματα όπως ενοχή, ντροπή και μειονεξία απορρέουν μερικές φορές από αυτόν, εξαιτίας της ελλιπούς σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, της κακής ενημέρωσης, των αρνητικών μηνυμάτων γύρω από τη σεξουαλικότητα και των κοινωνικών προκαταλήψεων. Έρευνες σε βρέφη και νήπια έχουν αποδείξει ότι η άντληση ευχαρίστησης από την επαφή με τα γεννητικά όργανα συναντάται ήδη και σε αυτές τις ηλικίες. Γάλλοι επιστήμονες και ερευνητές δημοσίευσαν μελέτη, τεκμηριωμένη με φωτογραφικό υλικό, ότι και στην ενδομήτρια ζωή του εμβρύου λαμβάνει χώρα ο αυνανισμός.

 

Ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων αυνανίζεται και μετά την ενηλικίωση, είναι μία δραστηριότητα που δεν εγκαταλείπεται ούτε από τον άντρα ούτε από την γυναίκα (σε μικρότερο ποσοστό βέβαια). Ακόμα και κατά την διάρκεια μιας σχέσεις ή μέσα στον γάμο, αν και σε μικρότερη συχνότητα, ο αυνανισμός υφίσταται σαν πράξη σεξουαλικής ικανοποίησης.

 

Ο αυνανισμός στους άνδρες είναι «υπόθεση προσωπική», σπάνια συμμετέχει η γυναίκα. Ακόμα και στο γάμο, η σύζυγος δεν έχει συχνά την ευκαιρία να παρακολουθήσει τη δραστηριότητα αυτή του άνδρα της. Σύμφωνα με τα λεγόμενα των ανδρών, η συχνότητα με την οποία αυνανίζονται κυμαίνεται από μία φορά το μήνα σε δύο με τρεις φορές την ημέρα.

 

Αν και ο αυνανισμός γίνεται συνήθως με τη χρήση των χεριών, μπορεί να χρησιμοποιούνται και άλλα αντικείμενα, όπως σεξουαλικά βοηθήματα. Παραλλαγή αποτελεί ο αμοιβαίος αυνανισμός, μια μορφή σεξουαλικής επαφής κατά τον οποίο δυο άτομα διαφορετικού ή του ίδιου φύλου ερεθίζουν το ένα το άλλο με σκοπό να φτάσουν σε οργασμό.

 

Οι περισσότερες γυναίκες αυτοϊκανοποιούνται, ορισμένες όμως προτιμούν να τις αυνανίζει ο ερωτικός σύντροφός τους, γιατί η αυτοϊκανοποίηση τους γεννά ενοχές. Για άλλες πάλι, ο αυνανισμός έχει γίνει διαδικασία ρουτίνας, για να ανακουφιστούν από τις σεξουαλικές παρορμήσεις τους και, ακόμα όταν κάνουν έρωτα, καταφεύγουν στην αυτοϊκανοποίηση για να φτάσουν σίγουρα στην αποκορύφωση.

 

Σύμφωνα με τις στατιστικές, μόνο το 30% των γυναικών έχουν οργασμό κατά τη συνουσία, ενώ κατά 80% φτάνουν στην αποκορύφωση με τον αυνανισμό, και οι περισσότερες γυναίκες βρίσκουν την έμμεση διέγερση της κλειτορίδας πιο ευχάριστη και ερεθιστική.

 

Σύμφωνα με κάποιες ενδείξεις, όσοι αυνανίζονται χωρίς ενοχές εκδηλώνουν πιο ελεύθερα τη σεξουαλικότητά τους, γνωρίζουν καλύτερα τις αντιδράσεις τους στα ερωτικά καλέσματα και απολαμβάνουν το σεξ περισσότερο.

 

Συνήθως ο αυνανισμός ευοδώνεται μέσα από ερωτικές φαντασιώσεις.

 

Η φαντασίωση είναι μια φυσιολογική ψυχική λειτουργία η οποία, όσο ασυνήθιστη και να είναι, δεν διέπεται από τα όρια και τους κανόνες που επιβάλει ο καθωσπρεπισμός και το Savoir Vivre (ευπρεπής συμπεριφορά). Είναι φυσιολογικό ένα άτομο να έχει φαντασιώσεις και όταν κάνει έρωτα και είναι υγιές να τις μοιράζεται με τον ερωτικό του σύντροφο, έτσι ώστε να εμπλουτίσουν τη σεξουαλική τους ζωή.

 

Ο μόνος “κίνδυνος” που θα μπορούσε να προκαλέσει ο αυνανισμός είναι μια μορφή εθισμού και ψυχολογικής εξάρτησης που παθαίνουν άνθρωποι με έντονο άγχος όταν χρησιμοποιούν τον αυνανισμό σαν ένα είδος πρόσκαιρου ηρεμιστικού. Ο αυνανισμός φαίνεται να λειτουργεί ως ένας μηχανισμός ψυχολογικής αποσυμπίεσης και ισχύει για όλες τις ηλικίες και για τα δύο φύλα.

 

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, και με την πάροδο της ηλικίας, ο αυνανισμός θα πρέπει να παραχωρήσει τη θέση του στο συντροφικό σεξ.

 

Πολλές φορές όμως, κατά την διάρκεια της ζωής μας, νοιώθουμε την ανάγκη ή αναγκαζόμαστε να απομακρυνθούμε από τους γύρω μας και να απομονωθούμε στον μικρόκοσμό μας, με αποτέλεσμα να βρίσκουμε την ευχαρίστηση στην αυτοϊκανοποίηση.

 

Φαινόμενο και πρόβλημα μεγάλο της εποχής μας, που μας ωθεί αναγκαστικά στην αυτοϊκανοποίηση, είναι η έλλειψη κοινωνικότητας και επικοινωνίας, η δειλία, η εσωστρέφεια και η ανασφάλεια.

 

Είναι λογικό οι έφηβοι και τα νέα παιδιά, λόγω περιορισμένης ελευθερίας, αλλά και λόγω έλλειψης εμπειρίας, να καταφεύγουν στον αυνανισμό. Είναι όμως πολύ θλιβερό και απογοητευτικό οι ενήλικες να μην μπορούν να διαχειριστούν και να εκμεταλλευτούν την ελευθερία την γνώση και τις εμπειρίες της ηλικίας τους. Προσηλωμένοι στην καριέρα τους και επαγγελματική τους καταξίωση, προσπαθώντας να αυξήσουν τις οικονομικές απολαβές τους, να καλυτερεύσουν το βοιωτικό τους επίπεδο, παρέα με την οθόνη ενός υπολογιστή, κάποιοι από εμάς καθίστανται ανίκανοι και συναισθηματικά ανεπαρκείς να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε διαπροσωπική σχέση και να διεκδικήσουν την συντροφικότητα την οποία τόσο ποθούν. Πρόκειται για τομα που φοβούνται να αναζητήσουν έναν ερωτικό σύντροφο και να αποκαταστήσουν την χαμένη σεξουαλική τους ζωή. Όμως, τελικά, αυτή είναι η ανταμοιβή των κόπων μας?

 

Γνωστοί και διάσημοι αναφέρουν τις προσωπικές τους εμπειρίες σχετικά με τον οργασμό, όπως τον έζησαν και όπως τον νοιώθουν…

- “Μην υποτιμάς τον αυνανισμό. Είναι σεξ με ένα αγαπημένο πρόσωπο”. Γούντι Άλεν

- “Το καλό πράγμα με τον αυνανισμό είναι πως δεν χρειάζεται να ντυθείς γι’ αυτόν”. Τρούμαν Καπότε

- “Τα πνευματικά καλλιεργημένα άτομα αυνανίζονται χωρίς ενδοιασμούς. Το κάνουν για λόγους υγείας, ησυχίας, προνοητικότητας και εξαιτίας της αξιοσημείωτης τελειότητας των αόρατων συντρόφων”. Π. Τζ. Ο’Ρουρκ

- “Έχουμε λόγο να πιστεύουμε πως ο άνθρωπος αρχικά περπάτησε όρθιος για να απελευθερώσει τα χέρια του για τον αυνανισμό”. Λίλυ Τόμλιν

- “Η φιλοσοφία είναι για τον πραγματικό κόσμο αυτό που είναι και ο αυνανισμός για το σεξ”. Καρλ Μαρξ.

- “Αυνανισμός: η πρωταρχική σεξουαλική δραστηριότητα της ανθρωπότητας. Το δέκατο ένατο αιώνα ήταν ασθένεια. Τον εικοστό έγινε θεραπεία”. Tomas Szasz (Ούγγρος Ψυχίατρος)

 

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το να βρούμε τις ισορροπίες είναι στο χέρι μας!