Νευρογενής Διαταραχή Ούρησης

• Η λειτουργία της ούρησης είναι ένα αυτόματο νωτιαίο αντανακλαστικό το οποίο όμως μπορεί να επιτευχθεί ή ανασταλεί από τα εγκεφαλικά κέντρα.
  Με τον όρο “Νευρογενή Κύστη” αναφερόμαστε στην δυσλειτουργία του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος που συνήθως προκαλεί δυσκολία ή πλήρη ανικανότητα για ούρηση. Οφείλεται σε παθήσεις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΣΝ), του Περιφερικού Νευρικού Συστήματος (ΠΝΣ) ή σε συγγενείς ανωμαλίες.

  Οι πιο συνηθισμένες τέτοιου τύπου νευρολογικές παθήσεις είναι:

  
  
  • >Κακώσεις του Νωτιαίου Μυελού (ΝΜ), οι οποίες προκαλούνται μετά από πτώσεις, ατυχήματα και τραυματισμούς και μπορεί να καταλήξουν σε διάφορες μορφές (ατελούς ή πλήρους) τετραπληγίας ή παραπληγίας.

   

  • >Νωτιαία Καταπληξία (SPINAL SHOCK), η οποία παρατηρείται αμέσως μετά την κάκωση του νωτιαίου μυελού και παρουσιάζει απουσία σωματικών αντανακλαστικών και παράλυση των μυών κάτω από το σημείο της βλάβης.
  
  
  • >Κακώσεις Υπεριερής Μοίρας Νωτιαίου Μυελού. Αναφερόμαστε στις περιπτώσεις που οι κακώσεις έχουν προκαλέσει πλήρη διατομή του νωτιαίου μυελού. Παρατηρείται σπαστικότητα των μυών περιφερικά του σημείου της βλάβης και υπεραντανακλαστικότητα των τενοντίων αντανακλαστικών.

   

  • >Κακώσεις Ιερής Μοίρας Νωτιαίου Μυελού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μετά την νωτιαία καταπληξία, παρατηρείται καταστολή των τενοντίων αντανακλαστικών, παράλυση και απουσία αισθητικότητας κάτω από το σημείο της βλάβης.
  
  
  • >Δισχιδής ράχη είναι μια αναπτυξιακή ανωμαλία κατά τη γέννηση, στην οποία δεν έχει ολοκληρωθεί η σύγκλειση των οστών της σπονδυλικής στήλης με αποτέλεσμα τμήματα του νωτιαίου μυελού να είναι εκτεθειμένα. 

   

  • >Κυστική Μυελομηνιγγοκήλη. Είναι και αυτή μια αναπτυξιακή ανωμαλία κατά τη γέννηση και χωρίζεται σε δύο υποκατηγορίες: την Μηνιγγοκήλη και την Μυελομηνιγγοκήλη. Στα βρέφη που έχουν μηνιγγοκήλη, μια κύστης περιέχει ιστούς και καλύπτει το νωτιαίο μυελό (μήνιγγες) καθώς και εγκεφαλονωτιαίο υγρό που θα προωθηθεί μέσω των σπονδύλων στην πλάτη των παιδιών. Στη μυελομηνιγγοκήλη η κύστη περιέχει εγκεφαλονωτιαίο υγρό, ιστό, νεύρα και μέρος του νωτιαίου μυελού.
  
  
  • >Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η αγγειακής αιτιολογίας βλάβη του εγκεφαλικού ιστού που προκλήθηκε είτε από διακοπή της παροχής του αίματος στην πάσχουσα περιοχή, ή από αιμορραγία ως επακόλουθο της ρήξης ενός αγγείου. Συχνά οδηγεί σε μόνιµη αναπηρία προκαλώντας λειτουργικά και νευρολογικά προβλήματα.

   

  • >Νόσος Parkinson. Είναι μια προοδευτική νευροεκφυλιστική ασθένεια του εγκεφάλου. Εμφανίζεται όταν περίπου το 75% των νευρώνων που παράγουν έναν νευροδιαβιβαστή, την ντοπαμίνη (που συμβάλλει στη ρύθμιση του κινητικού συστήματος) σε συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται μέλαινα ουσία, πεθαίνουν ή παρουσιάζουν αλλοιώσεις.
  
  
  • >Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Είναι χρόνια ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, οφείλεται στην καταστροφή της μυελίνης, που περιβάλλει τους νευράξονες, σε συγκεκριμένες περιοχές δημιουργώντας εστίες ή πλάκες απομυελίνωσης και προκαλεί βλάβη στο νεύρο.

   

  • >Κήλη του Μεσοσπονδύλιου Δίσκου - Κήλη Δίσκου Οσφύος (Lumbar Disk Herniation)–Σύνδρομο Ιπουρίδας. Είναι μια συχνότατη νόσος της  σπονδυλικής στήλης (εν προκειμένω στην οσφυϊκή μοίρα), οφειλόμενη σε συγκεκριμένη βλάβη του μεσοσπονδύλιου δίσκου, η οποία προκαλεί  Οσφυαλγία (πόνο στη μέση), Ισχιαλγία (πόνο στα κάτω άκρα) αλλά και άλλα συνωδά συμπτώματα.
  
  
  • >Διαβητική Νευρογενής Ουροδόχος Κύστης, είναι μια από τις σοβαρότερες βλάβες, αποτέλεσμα του σακχαρώδη διαβήτη που προσβάλει το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα.

   

  • >Επεμβάσεις στην πύελο. Μεγάλες επεμβάσεις στην περιοχή της πυέλου μπορεί να προκαλέσουν δυσλειτουργία στο κατώτερο ουροποιητικό σύστημα. Συνήθως το 80% των περιπτώσεων αποκαθίσταται μετά από περίοδο 6 μηνών.
  
  
  • Λοιμώξεις του Νωτιαίου Μυελού

   

  Σημαντικό ρόλο στην διάγνωση, αντιμετώπιση και θεραπεία της Νευρογενούς Κύστης έχουν η σωστή διαγνωστική προσέγγιση και ο ολοκληρωμένος και ενδελεχής έλεγχος του προβλήματος.

  Προκειμένου να βρεθούν τα αίτια που προκαλούν τις διαταραχές στην ούρηση θα πρέπει ο ασθενής να υποβληθεί σε ουροδυναμικό έλεγχο. Με τον ουροδυναμικό έλεγχο παρατηρούμε και μελετάμε με ακρίβεια τις λειτουργίες του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος (κύστης και ουρήθρας) που σχετίζονται με τη φάση πλήρωσης και τη φάση κένωσης της κύστης.

  Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αυτή την εξέταση συνήθως παρουσιάζουν τα εξής συμπτώματα:

  • - Ακράτεια από προσπάθεια (stress incontinence)
  • - Επιτακτική ακράτεια (urgent incontinence)
  • - Ακράτεια από υπερπλήρωση (over-flow incontinence)
  • - Ολική ακράτεια (total incontinence)
  • - Ακράτεια μεικτού τύπου
  • - Ενούρηση
  • - Διαταραχές ούρησης μετά από προστατεκτομή
  • - Ακράτεια λόγω κακώσεων της λεκάνης
  • - Ακράτεια λόγω επίκτητων νευρολογικών παθήσεων (π.χ. νόσος Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας)
  • - Ακράτεια λόγω συγγενών παθήσεων που βλάπτουν τη νεύρωση της κύστης και της ουρήθρας ( π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, βαριά αναιμία)
  • - Διαταραχές ούρησης μετά από επεμβάσεις στην περιοχή της πυέλου
  • - Χρόνια συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος (κύστης – ουρήθρας)
  • - Απόφραξη ουροφόρου οδού
  • - Αποφρακτικά συμπτώματα σε άνδρες κάτω των 50 ετών
  • - Επίσχεση ούρων σε γυναίκες
  • - Όπως επίσης και σε παιδιά που παρουσιάζουν διαταραχές στην ούρηση.

   

• Η ανάπτυξη και η εξέλιξη της ουροδυναμικής  έχει συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση κάποιων παθήσεων και στην αποφυγή λαθών στην διάγνωση τους εφόσον δεν βασιζόμαστε πια μόνο στο ιστορικό του ασθενή και στην απλή κλινική εξέταση. Επίσης έχει βοηθήσει στην πληρέστερη και ορθολογικότερη θεραπεία των διαταραχών ούρησης στην γυναίκα μειώνοντας το ποσοστό λαθών, που ανερχόταν στο 30% των περιπτώσεων.

   

• Ο Oυροδυναμικός Έλεγχος περιλαμβάνει τις εξής εξετάσεις:

  
  
  • 1.Ουροροομετρία (Uroflow). Μετράει και καταγράφει τη ροή και τον όγκο των ούρων που αποβάλλονται κατά την διάρκεια της ούρησης. Το ροόγραμμα που εκτυπώνεται από το ειδικό μηχάνημα, το οποίο είναι συνδεδεμένο με το δοχείο στο οποίο θα ουρήσει ο ασθενής, καταγράφει την ροή των ούρων ανά δευτερόλεπτο και δίνει σημαντικές πληροφορίες για την ούρηση.

   

  • 2.Μέτρηση του υπολείμματος των ούρων. Με υπερηχογράφημα ή με τη βοήθεια ειδικού καθετήρα γίνεται η μέτρηση των ούρων που έχουν απομείνει στην ουροδόχο κύστη μετά την ούρηση.
  
  
  • 3.Κυστεομανομετρία πληρώσεως. Γίνεται μέτρηση και καταγραφή της ενδοκυστικής πίεσης σε σχέση με τον όγκο πλήρωσης της ουροδόχου κύστης.

   

  • 4.Κυστεομανομετρία κατά την ούρηση (Pressure Flow Study). Γίνεται κατά τη φάση κένωσης της ουροδόχου κύστης, μετρώντας και καταγράφοντας συνεχώς την ενδοκυστική και ενδοκοιλιακή πίεση καθώς και την ροή των ούρων έτσι ώστε να διερευνηθεί η ύπαρξη απόφραξης και να αξιολογηθεί η συσταλτικότητα του εξωτήρα.
  
  
  • 5.Νευροφυσιολογική μελέτη
  • - Ηλεκτρομυογραφία (ΗΜΓ). Γίνεται καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότητας των μυών του πυελικού εδάφους σε ηρεμία και συστολή. Με την βοήθεια αισθητήρων που τοποθετούνται στο δέρμα στην περιοχή της ουρήθρας και του πρωκτού και μέσω Η/Υ γίνεται η μέτρηση και καταγραφή των συσπάσεων των μυών του σφιγκτήρα έτσι ώστε να δούμε αν είναι σωστά συντονισμένα τα μηνύματα που στέλνονται στην ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα.
  • - Προκλητά δυναμικά. Προκλητά ιερά αντανακλαστικά για την αποκάλυψη νευρικής βλάβης.

   

  • 6.Προφιλομετρία (Urethral Pressure Profile). Είναι η καταγραφή πίεσης της ουρήθρας σε διάφορες καταστάσεις και αξιολογεί την κατάσταση των σφιγκτηριακών δομών.
  • - Στατιστική Προφιλομετρία. Σε αυτήν μετράται η πίεση σε όλο το μήκος της ουρήθρας, με την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα σε ηρεμία.
  • - Κατά την προσπάθεια (Stress Profilometry). Σε αυτήν μετράται ταυτόχρονα και η ενδοκυστική πίεση.
  • - Ενδοουρηθρική. Σε αυτήν μετράται η πίεση σε όλο το μήκος της ουρήθρας, αυξάνοντας σε τακτά χρονικά διαστήματα την ενδοκοιλιακή πίεση.
  • - Δυναμική Προφιλομετρία. Σε αυτήν, η πίεση και οι αλλαγές πίεσης ή άλλες δυναμικές καταστάσεις μετρώνται μόνο σε ένα συγκεκριμένο σημείο της ουρήθρας.


• • 7.Video – Ουροδυναμική. Διερευνά τη λειτουργία του αυχένα της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας. |Πρόκειται για μια εξειδικευμένη μέθοδο που είναι αναντικατάστατη για ορισμένες ομάδες ασθενών.

  Ο ασθενής μετά τον Ουροδυναμικό έλεγχο μπορεί να παρουσιάσει δυσκολία στις πρώτες ουρήσεις αλλά δεν θα πρέπει να προκαλέσει ανησυχία. Ακόμα πιο σπάνια υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που μετά την εξέταση παρατηρείται αίμα στα ούρα.
  Θα πρέπει να επιστήσουμε την προσοχή στο ότι ασθενείς με νευρογενή κύστη θα πρέπει εφόρου ζωής να βρίσκονται κάτω από ιατρική παρακολούθηση:

  • - Για την αποφυγή και έγκαιρη διάγνωση τυχόν επιπλοκών.
  • - Για τη έγκαιρη αντιμετώπιση της μεταβολής της εικόνας της ουροδόχου κύστης, έτσι ώστε να διαμορφωθεί  αντίστοιχα και η θεραπευτική αντιμετώπισή της.
  • - Για την πρόληψη και αντιμετώπιση επιπρόσθετων προβλημάτων λόγω προχωρημένης ηλικίας του ασθενή.
  • - Για την προσαρμογή του ασθενή στις κοινωνικές και επαγγελματικές αλλαγές, όπως επίσης και την ψυχολογική υποστήριξη που μπορεί να χρειάζεται.